بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و خوش آمد به شما دوست فرهیخته

در این سایت تلاش بنده و دوستانم در گروه علمی تفسیر تنزیلی مؤسسه تمهید بر آن است تا آخرین مطالب در حوزه تفسیر تنزیلی را در اختیار شما بگذاریم.

موضوعات مطرح شده در این سایت ان شاء الله بتواند پنجره جدیدی در نگاه به قرآن و ظرفیت آن در تحول به روی شما بگشاید.

عزیزان جهت مطالعه بحث ها سعی شود به موضوعات مراجعه نمایند.

به جهت برگزاری کارگاه های مهارت بیان تفسیر جهت طلاب محترم و اساتید حوزه، بخشی از مباحث وبلاگ به مهارت افزایی عمومی و تخصصی تفسیر شما عزیزان اختصاص یافته است که در عناوین موضوعات می توانید آن را پیگیری بفرمایید.

موضوعات پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری بسیاری با این سبک نوپدید تفسیر قابل نگارش است تا

نکته ای که در ویراست جدید جلد دوم به زودی خواهید خواند:

با قلم استاد بهجتپور در پاسخ به این سوال همراه خواهیم شد:

نکته : اشاره به اسامی قرآن تاکنون

پس از آنکه خداوند در سوره قدر، نزول قرآن را به شکل ضمیراز جانب خود و در شب قدر شمرد: «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَیْلَةِ الْقَدْر» (قدر/1) در این آیه، قرآن را  مجید خوانده و آن را  موجود در لوح محفوظ شمرد تا پس از اثبات نزول آن از جانب خود در شب قدر، بر مجد و عظمت و نیز حفظ و مصونیت آن اشاره کرده باشد.

بررسی ها نشان می دهد که در سیر نزول قران این اولین باری است که از کلام نازل شده بر پیامبر اکرم 9 با تعبیر «قرآن» یاد می شود. البته گذشت که این واژه اولین بار در سوره مزمل (نزول 3) واژه «القرآن» به کار رفته که در اطلاق اصطلاحی آن اختلاف است.

برای کلام الهی از نامهای گوناگونی استفاده شده است؛ بررسی ها نشان می دهد که قرآن ابتدا ذکر معرفی شد: « وَ ما هُوَ إِلاَّ ذِکْرٌ لِلْعالَمینَ » قلم 2/ 52 بعد ازسوره مزمل ، در چهارمین سوره یعنی سوره مدثر از کلام الهی با وصف «تذکره» یاد شده و می فرماید قرآن پندی است که تأثیر آن بر مخاطب بستگی به خواست و اراده او دارد: «کَلَّا إِنَّهُ تَذْکِرَةٌ فَمَن شَاءَ ذَکَرَهُ» (مدثر/54-55)

در سوره تکویر هفتمین سوره نازل شده نیز این این کلام با تعبیر «قول جبرئیل امین» مورد توجه قرارداده شد: «إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ » (تکویر/19-25)

در سوره اعلی هشتمین سوره نیز پیامبر را از فراموشی آیاتی که بر ایشان خوانده می شود تبرئه کرده و می رساند ایشان قرآن را بدون هیچ کم و کاستی بر مردم خواهد خواند: «سَنُقْرِئُکَ فَلَا تَنسى» (اعلی/6) در این آیه روشن می شود که این کلام نازل شده از جنس اقراء و خواندنی است که پیامبر بر مردم می خواند.

در بیست و سومین سوره یعنی سوره نجم

#نکتهـناب #روشـشناختی

🌹نکته ناب روش شناختی در ذیل سوره توحید
🌸 در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی استاد بهجت پور
👇👇

🌷از مجموعه آیات و سور گذشته معلوم می‎شود که قرآن در مطرح ساختن مسأله‌ی توحید، روش ویژه‎ای را تعقیب نموده است.

این روش بر پایه‎ی نگاه قرآن، به تربیت توحیدی استوار است.

سخن گفتن قرآن از خدا تنها برای این‎ نیست که مردم به معرفت الله برسند، بلکه قرآن از خدا سخن گفته تا مردم بر پایه‎ی معرفت، بندگی کنند و سراسر زندگی خود را متناسب با این اندیشه، سامان دهند: «صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ؛ رنگ (و نگار) خداوند را (بگزینید) و خوش‏رنگ (و نگار)تر از خداوند کیست؟ و ما پرستندگان اوییم.» (بقره 87/ 138)
ازاین‎رو طرح مسأله‎ی معرفت در لابه‎لای آیات و مناسبت‎هایی که واکنش‎های بندگی باید بروز کند، مطرح می‎شود، و چنان‎که در سیر نزول مشاهده کردید، مباحث توحید ذات و صفات را متأخر از مباحث توحید افعالی و توحید عملی قرار گرفته تا مخاطبان، رابطه‎ی خود با جهان غیب را از نقطه‎ای آغاز کنند که واکنش‎های رفتاری مانند تسلیم، تقوا، عبادت، خشیت و امثال آن را به‎دنبال داشته باشد.
سپس چنان که مشاهده می‎کنید به‎تدریج و از سوره‎ی کافرون تاکنون، تصویر ذات و صفات باری تعالی، روشن‎تر و شفاف‎تر، و پیرایه‎های احتمالی دراین‎باره، دفع میشود.

در آغاز نزول و از سوره‎ی علق،

#پیشنهاد
#مقاله
#کارورزی تفسیر

اگر کسی قصد دارد اختلافات مفسران در تفسیر آیاتی از کلام خدا و مصداق آن را ملاحظه کند، یکی از پربحث ترین آیات، آیات 17 تا 28 سوره مبارکه قاف است. از نظر واژه ها و مفردات هم این آیات خیلی واژه جدید دارد.

وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَانَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نحَْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ(16)
إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیَانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِیدٌ(17)
مَّا یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ(18)
وَ جَاءَتْ سَکْرَةُ الْمَوْتِ بِالحَْقّ‏ِ ذَالِکَ مَا کُنتَ مِنْهُ تحَِیدُ(19)
وَ نُفِخَ فىِ الصُّورِ ذَالِکَ یَوْمُ الْوَعِیدِ(20)
وَ جَاءَتْ کلُ‏ُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائقٌ وَ شهَِیدٌ(21)
لَّقَدْ کُنتَ فىِ غَفْلَةٍ مِّنْ هَاذَا فَکَشَفْنَا عَنکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ(22)
وَ قَالَ قَرِینُهُ هَاذَا مَا لَدَىَّ عَتِیدٌ(23)
أَلْقِیَا فىِ جَهَنَّمَ کلُ‏َّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ(24)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ مُّرِیبٍ(25)
الَّذِى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فىِ الْعَذَابِ الشَّدِیدِ(26)
* قَالَ قَرِینُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَیْتُهُ وَ لَاکِن کاَنَ فىِ ضَلَالِ بَعِیدٍ(27)

درباره این سوالات، تفاسیر را ملاحظه کنید.
حتی در برخی از این سوالات، دو دسته روایت داریم که کار را برای مفسر سخت می کند.

متلقیان (دو نشسته) در آیه 17 که هستند؟ دو مأمور ثبت اعمال یا یک فرشته و یک شیطان؟

رقیب و عتید صفات یک فرشته است یا دو فرشته یا چند فرشته؟

سائق و شهید که هستند؟ آیا دو نفرند یا یک نفر که

با توجه به غرض و محتوای سوره قاف، در ذیل آیات

أَلْقِیَا فىِ جَهَنَّمَ کلُ‏َّ کَفَّارٍ عَنِیدٍ(24)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ مُّرِیبٍ(25)
الَّذِى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَاهًا ءَاخَرَ فَأَلْقِیَاهُ فىِ الْعَذَابِ الشَّدِیدِ(26)

می توان نکته ای را برداشت کرد که شاید در این روزها خوب است برخی ها که واقعا دارند آخرت خودشان را بخاطر شک و تردیدی که در دل مردم می اندازند و در جبهه حق تزلزل ایجاد می کنند، به این هشدار توجه کرده و از راه خطایی که می روند، برگردند.

در جلد دوم تفسیر همگام با وحی در ویراست جدید که به زودی ارائه خواهد شد، در ترجمه تفسیری این آیات و نکات پس از تفسیر این آیات می خوانیم.

مراد آیات:
به دنبال گزارش فرشته، خدای متعال دستور جهنمی ‌شدن این کافر و همه‌ی کافرانی را که نظیر او هستند، به آن دو فرشته‌ی «سائق» و «شهید» می‎دهد: بیندازید در جهنم هر شخصی را که بسیار ناسپاس و یا بسیار کافر است و با حق به شدت ستیزگر است؛ شدیداً مانع خیر می‌شود؛ تجاوزگری به مرزهای معقول و مشروع دارد. گرفتار شک و بدبینی ‌است یا دیگران را در موضوع رسالت پیامبر اکرم و حیات دوباره جسم انسان ها به شک و تردید می‎اندازد. آن که برای خدا، شریک در الوهیت قرار می‎دهد، پس این شخص مشرک را در عذاب شدید بیندازید .

نکته ها:

1. امکان دارد بین این صفات شش‌گانه ارتباطی باشد؛
به این معنی که فردی که مبالغه‌ی در کفر و انکار حقایق کرده باشد، از مرحله‎ی انکار فراتر رفته و به دشمنی با آن می‎پردازد.
همین دشمنی موجب می‎گردد که به جلوگیری از انجام خیر دست بزند؛ زیرا دشمنی با حق و فرورفتن در باطل نه تنها مانع انسان از انجام خیر است، بلکه نسبت به کفری که دارد، موجب منع دیگران از خیر می‎گردد.
ممانعت از خیر در مرحله‌ی دیگر، انسان را به تجاوز به حق و

#نکته_روش_شناختی
#سوره ق
#قاف
#همگام_با_وحی

شیوه ‎ای که قرآن در مورد گذر کردن از چالش میان کفار و پیامبر اکرم در موضوع رسالت و زندگی دوباره در سوره قاف مطرح کرده، عبارت است از:

الف) توضیح موضع کافران و تعجب آنان در مورد ارسال هشدار دهنده‎ای از میان ایشان و تعجب از حیات دوباره (آیات 2 ـ 4).
ب) بیان ریشه‌ی اصلی چنین موضعی و پاسخ آن (آیات 5 ـ 11).
ج) یادآوری اقوامی که به دنبال تکذیب رسولان، طعم هلاکت را چشیدند (آیات 12 ـ 14).
د) توضیح امکان حیات دوباره، با استفهام انکاری از آنان. به این صورت که اگر در آفرینش نخستین درمانده شده بودیم، جا داشت تا در حیات دوباره‌ی انسان‎ها، احتمال درماندگی ما باشد (آیه 15).
هـ) بیان اطلاع از وسوسه‎هایی که در جان انسان‎ها می‎شود و این‎که مواضع آنان، همگی ثبت می‎شود (آیات 16 ـ 18).
و) بیان این معنی که روزی بر اساس همین رفتار داوری خواهند شد و باید

برگزاری نشست علمی - تخصصی

🌹 بایسته ها و چالش های تفسیر تنزیلی 🌹

با حضور مفسر قرآن؛ حجت الاسلام و المسلمین عبدالکریم بهجت پور
(دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)

⏰ یکشنبه ۳۰ خرداد؛ ساعت ۱۷ ⏰

📍به تمامی شرکت کنندگان در جلسه گواهی حضور اهدا می شود 📍

👈 جلسه در لینک زیر برگزار میشود (ورود به عنوان میهمان - ورود به کلاس):
http://B2n.ir/bsj_dk

🔰 همچنین از پخش زنده آپارات نیز میتوانید به جلسه بپیوندید:
https://Aparat.com/elmi_kermanshah/live

✅ دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه، انجمن علمی علوم قرآنی کرمانشاه، انجمن علمی دانشگاه تهران، انجمن علمی دانشگاه فردوسی مشهد، مرکز کلام اسلامی کرمانشاه، موسسه التمهید، معاونت پژوهش بسیج دانشجویی کرمانشاه، حوزه علمیه خواهران

به اطلاع می رساند استاد بهجت پور مقاله جدیدی با عنوان
"تشریح اهداف قران همگام با دو قطبی سازی اعتقادی جامعه و پاسخ به تهاجم فرهنگی" را به اتمام رساندند.

پژوهش مذکور که به سبک تفسیری تنزیلی صورت بسته است، در ادامه مباحث ایشان در بحث از اهداف قرآن است؛

به اعتقاد ایشان، پروردگار متعال در قرآن، 29 هدف برای قرآن شماره فرموده است. این اهداف با توجه به مخاطبان و دوره های دعوت اسلامی متنوع و تکرار شده اند. بررسی تنوع و توزیع این اهداف و هماهنگی میان اهداف و دوره های رشد دعوت اسلامی، پرده از بسیاری از حکمت های نزول آیات اهداف و به خصوص نقش های تربیتی قرآن برمی دارد.
مطالعه ایشان در سیر تنزیلی به دنبال اهداف قرآن، از جنبه مدیریت تحول و تربیت فردی و اجتماعی، پژوهشگران را در شناخت روش‎ های آغاز شکل‎ گیری پدیده تحول وگسترش آن در اجتماع مساعدت می‎کند.

ایشان در مقاله ای دیگر که در فصلنامه فلسفه دین به زودی به چاپ می رسد، به بررسی اهداف قرآن در مرحله اول تحول یعنی سوره های علق تا حجر (مکی 1 تا 54) پرداخته بودند و در این مقاله جدید، نتائج تحولی و تربیتی توزیع آیات اهداف قرآن در دورة علنی شدن مسلمانان و دو قطبی‎ سازی رسمی جامعه جاهلی مکی از مومنان، را به بررسی نشسته اند. 

در این مطلب لینک فایلهای صوتی و پسورد دانلود آن ها ارائه می گردد.

لینک دانلود صوت های تدریس استاد بهجت پور در کتاب مهارت های بیان تفسیر

جلسه اول
http://bayanbox.ir/download/203870100835701529/Tafsir-01.mp3

جلسه دوم
http://bayanbox.ir/download/3792494650057213676/Tafsir-02.mp3

جلسه سوم
http://bayanbox.ir/download/5033485630294269947/Tafsir-03.mp3

جلسه چهارم
http://bayanbox.ir/download/914579623420843949/Tafsir-04.mp3

جلسه پنجم
http://bayanbox.ir/download/5012612549147091074/Tafsir-05.mp3

جلسه ششم
http://bayanbox.ir/download/3430331318147613023/Tafsir-06.mp3

جلسه هفتم
http://bayanbox.ir/download/6174191210864115692/Tafsir-07.mp3

جلسه هشتم
http://bayanbox.ir/download/461726866240361216/Tafsir-08.mp3

جلسه نهم
http://bayanbox.ir/download/6287775081050336474/Tafsir-09.mp3

جلسه دهم
http://bayanbox.ir/download/1373263389589263670/Tafsir-10.mp3

جلسه یازدهم
http://bayanbox.ir/download/2190892726268448593/Tafsir-11.mp3

جلسه دوازدهم
http://bayanbox.ir/download/4205987537345669057/Tafsir-12.mp3

پسورد تمامی فایل ها hamgambavahy.ir است.

103. سورۀ نور

شناسة سوره

این سوره در میان مفسران و دانشمندان علوم قرآن فقط به "نور" نامیده شده است. وجه نام­گذاری به سبب به‌کاررفتن این لفظ درآیۀ سی و پنجم سوره است.

این سوره به نظر غالب مفسران و اندیشمندان علوم قرآن مدنی است. برخی بدون هیچ وجه قابل توجهی آیۀ 55 و 58 این سوره را مکی دانسته­اند.[1] سیاق و مفاد این آیات با فضای مدینه و مخاطبان مؤمن سوره تناسب روشنی دارد.

این سوره صد و سومین سوره‌ای است که بعد از سورة نصر و قبل از سورۀ حج بر پیامبر اکرم9 نازل شده است. سورۀ نور با 64 آیه در ترتیب مصحف رسمی در جزء هیجدهم قرآن، در ردیف بیست و چهارم بعد از سورۀ مؤمنون و قبل از سورۀ فرقان قرار دارد.

مقصود سوره

نفوذ برخی از احکام فردی، خانوادگی و اجتماعی مرتبط با عفاف جنسی در قلب مؤمنان با تقویت خوف از خدای متعال. 

محتوای سوره

سوره به پنج بخش به ترتیب زیر تقسیم می­شود:

1. آیۀ 1: هدف سوره؛ انزال آیاتی روشنگر برای تذکر

بخش اول، مقصود از نزول سوره را متذکر می­شود.

2. آیات 2- 20: احکامی دربارۀ زنا

مرحلۀ اول بیان مجازات شدید زن و مرد زناکار و شرط سنگین اثبات قضایی آن، برای غیر مرد و همسرش، "چهار شاهد" و در مورد مرد و همسرش، اجرای "لعان" است، حتی اگر شخصی، دیگرى را متهم کرد ولی نتوانست ادعاى خود را در محکمۀ قضاوت اسلامى به ثبوت برساند خود مجازات شدید (چهار پنجم حد زنا) خواهد داشت، تا کسى تصور نکند مى‌تواند با متهم ساختن دیگران به سادگى آن‌ها را به مجازات اسلامى بکشاند، بلکه به عکس، خود گرفتار مجازات خواهد شد. به همین مناسبت حدیث معروف "افک" و تهمتى که به یکى از همسران پیامبر9زدند مطرح، و به شدت این مسئله را پی می‌گیرد، تا کاملا روشن شود شایعه ساختن برای افراد پاک چه مجازات سختی دارد و چه گناه سنگینی است.

3. آیات 21-33: احکام پیش­گیرانه از انحرافات جنسی

در این بخش به

به اطلاع برسانم به حمد الله در سه شنبه گذشته سرکار خانم رضایی از پایان نامه سطح سه خود در مدرسه علمیه معصومیه قم دفاع نمودند.

عنوان پایان نامه ایشان 

راه­های نهادینه­ سازی باور به رزاقیت الهی در قرآن (با توجه به سیر تنزیلی)

 استاد راهنما: استاد عبدالکریم بهجت پور

ضمن تبریک به ایشان و آرزوی موفقیت های روز افزون برای ایشان و دیگر دوستان پژوهشگر تنزیلی ، چکیده پایان نامه ایشان تقدیم می گردد.

ان شاء الله به زودی شاهد باشیم تا نتایج تحقیق ایشان در یکی دو مقاله علمی پژوهشی به جامعه علمی ارائه گردد و با تکمیل نظرات داوران این پایان نامه را تبدیل به کتاب کرده تا جامعه مومنان به قرآن از آن بهره ببرند. 

چکیده:

قرآن کتابی جهان شمول و برای همه زمان­ها و مکان­ها است. خدای متعال گروه­های مختلف انسان­ها را مورد خطاب قرار داده است و حداقل با دو گروه از مخاطبان سخن گفته است. گروه اول مکیان و مدنیان معاصر نزول بوده اند که خطاب­های مستقیم قرآن متوجه آن­ها و تغییر و تحولشان، هدف اولیه نزول کلام خداوند بوده است. گروه دوم مردمی که پس از آن­ها آمده ­اند و نقش­هایی مانند گروه اول بازی کرده ­اند و احکام الهی شامل آنان می­شود. ترتیب نازل ­شده اثربخشی فراوانی بر مخاطبان اول ساکن در مکه و مدینه داشته است. چرا که نزول هر بخش از آیات متناسب با شرایط، وضعیت، نیاز و مواضع مثبت و منفی آن­ها بوده است. در زمان پس از نزول با توجه به قاعده جری و تطبیق می­توان خطابات و آموزه­ های قرآن را به تمام زمانه ­ها تسری داد.

 انسان­ها فطرتی پاک و ویژگی­های مشترک دارند، که جدای از خصوصیات مردم معاصر نزول، در نظر گرفته می­شوند و مورد خطاب کلام خداوند و هدایت الهی قرار می­گیرند. این پژوهش بر اساس سبک ترتیب نزول انجام شده است.  برپایه نظریه پرداز این سبک، سیر نزول قرآن را می­توان به 4 مرحله تحولی ـ متناسب با چهار مرحله گفته شده برای رشد جامعه پیروان پیامبر اکرم] در آیه 29 سوره فتح  ـ تقسیم کرد که خداوند متعال با توجه به مخاطبان آن مرحله آموزه ­های خاصی بیان نموده است.

در امر باور به رازقیت الهی، خداوند در مرحله اول تحول، به رازقیت و ربوبیت خود اشاره می کند تا تفکر انسان­ها را تصحیح نماید و خود را رازق تمام موجودات و بی­نیاز از غیر عنوان می­نماید و به انسان­ها اطمینان می­دهد او قادر و روزی­دهنده همه است و کلید آسمان­ها و زمین به­دست او می باشد. سپس به انواع رزق الهی اشاره می­کند که شامل رزق دنیوی و اخروی می­شود. رزق دنیوی شامل همه انسان­های مومن و کافر است. متاع قلیل دنیا فانی و زودگذر است و عطای کم و زیاد آن بر اساس حکمت الهی می باشد. رزق بهتر و جاوید، رزق اخروی است که مختص مومنین است. مومنین که تا این مرحله نزول، ایمان و باور به رازقیت در دلشان جوانه زده است،

در مرحله دوم تحول باور به رازقیت در قلبشان تثبیت می­شود. خداوند با تعابیر مختلف،